کد مطلب:19384 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

انگيزه دوستي چگونه بايد باشد؟ لطفا ميزان دوستي واختياري يا غير اختياري بودن آن را توضيح دهيد.

اهميت دوست يابي : دانشمندان اسلامي وغير اسلامي در باب دوست يابي واهميت پيدا كردن دوست و رفيق در زندگي كتابها و رساله ها نوشته اند و در روايات رسيده از ائمه معصومين (عليهم السلام) نيز بدان تشويق شده ومورد اهميت خاصي قرار گرفته است ، در وصيتهاي لقمان به فرزندش ميفرمايد : (يابُنَي صاحب مأةً ولاتعاد واحداً) (بحار الانوار : 71 / 176 چاپ بيروت ) با صد نفر مصاحبت و دوستي كن ولي با يك نفر دشمني نكن ، سلمان فارسي فرموده هزار دوست كم و يك دشمن بسيار است، مولا امير المؤمنين ميفرمايد : (الصديق اقرب الاقارب ) (غرر الحكم : 1 / 177 ). دوست صادق، نزديكترين نزديكان است. در جاي ديگر ميفرمايد : ( من لا صديق له لا ذخر له ) .( ميزان الحكمه : 5 / 296 ) كسي كه دوست باصداقت ندارد توشه اي ندارد. از امام صادق (عليه السلام)سؤال كردند برترين زندگي كدام است ؟ امام فرمود : زندگي كه با وسعت منزل و فراواني دوست همراه باشد.( سفنيه البحار محدث قمي ماده صدق ) مولا امير المؤمنين (عليه السلام) ميفرمايد : محبت ودوستي نيمي از خردمندي است .( نهج البلاغه ) با اين همه اهميت كه براي دوستي و دوست يابي وجود دارد، احاديث و رواياتي هم داريم كه دوستي حدود و مرزهائي دارد ، با چه كساني دوست باشيم؟ و يك دوست خوب چه صفات و ويژگيهايي داشته باشد؟ امام صادق (عليه السلام) ميفرمايد : اگر پنج خصلت در كسي نبود با او دوست نباشيد : 1 _ آنكه درون وبرونش نسبت به تو يكسان باشد . 2 ـ آنكه زينت تو را زينت خود بداند . 3 ـ مال و دوست حال و وضع او را نسبت به تو تغيير ندهد. 4 ـ قدرت و توان خويش را از تو دريغ ندارد . 5 ـ آنكه تو را در پيش آمدهاي ناگوار روزگار رها نكند.( چهل حديث استاد رسولي محلاتي : 3 / 112 ) علي (عليه السلام) ميفرمايد : با كسيكه عقل ندارد دوستي مكن. امام صادق (عليه السلام) ميفرمايد : با آدمهاي احمق و خائن و دروغگو دوستي مكن. امام جواد (عليه السلام) ميفرمايد : با آدم بد كه همانند شمشير كشيده است (ديدنش نيكواست ولي اثرش زشت) دوستي مكن . ( چهل حديث : 3 / 125 ) يعني با آدمهاي ياوه گو ، بد زبان ، هتاك و فحاش دوستي نكنيد. سؤالي كه اينجا مطرح است اين است كه آيا دوستي اختياري است يا غير اختياري ؟ با توجه به احاديث و رواياتي كه پيرامون اهميت دوستي و صفات و ويژگيهاي دوست وارد شده است ، پيداست كه دوستي يك مسئله اختياري است و كسي را نمي توان به دوستيِ كسي اجبار و اكراه نمود چون اگر اختياري نباشد دليلي ندارد ائمه (عليهم السلام) معياري براي دوستي بيان كنند و شاخص هاي دوست خوب را توضيح داده و بر گرفتن چنين دوستي ترغيب و از دوستي با انسانهاي بد منع نمايند.